Nie do zapomnienia. 11 najważniejszych filmów Andrzeja Wajdy [SUBIEKTYWNY WYBÓR]

1 Arcydzieło krytykowane zaraz po premierze, wraz z "Kanałem" uważany za obraz-przedstawiciela "szkoły polskiej" w kinie.
Niezapomniana rola Zbigniewa Cybulskiego, który wciela się w rolę działacza podziemia antykomunistycznego, Macieja Chełmickiego. Dla wielu to najbardziej rozpoznawalny film Wajdy na świecie, z kultowymi scenami podpalania spirytusu oraz śmierci głównego bohatera na wysypisku śmieci. Choć na nominację do Oscara musiał reżyser poczekać jeszcze dwie dekady.

2 "Jeden z najbardziej obojętnych filmów, jakie zrobiłem" - mówił o tym obrazie Andrzej Wajda. Ale film obrósł legendą, ze względu na kultowe sceny w Stodole, obecność Romana Polańskiego-aktora oraz Krzysztofa Komedy. I niezapomniane dialogi głównie pomiędzy Krystyną Stypułkowską, a Tadeuszem Łomnickim. Już nie wspominając o pełnej napięcia pudełkiem od zapałek...

3 Inspirowany "Mistrzem i Małgorzatą" Andrzej Wajda kreci film, który historię Bułhakowa przenosi do współczesności. Dla wielu jeden z najbardziej wizjonerskich obrazów w dorobku Wajdy.

4 "Tak, ja nie mam nic, ty nie masz nic, on nie ma nic", czyli Olbrychski, Pszoniak i Seweryn w mistrzowskim tercecie aktorskim. Ten ostatni do dziś uważa, że to najważniejszy film w jego dorobku.
Podobnie jak przy adaptacji książki "Popiół i diament", reżyser wychodzi daleko poza narrację noblisty. I pokazuje to, co zawsze było u Wajdy najważniejsze – zagubienie i poszukiwanie człowieka.
Nominacja do Oscara zasłużona, ale Wajda przegrywa z Kurosawą. Patrząc z perspektywy czasu – przegrywa jak najbardziej niesłusznie.

5 Kolejna nominacja do Oscara, kolejna ekranizacja wielkiej powieści. Fantastyczna jest rola Daniela Olbrychskiego, ale to film, w którym Wajda skupia uwagę na kobietach, na ich emocjach, na ich uczuciach.

6 Niezapomniane role Jerzego Radziwiłowicza i debiutującej w "Człowieku z marmuru" Krystyny Jandy. Sceny na korytarzu telewizyjnym na Woronicza przechodzą do historii. Filmy mają mocny, historyczny wydźwięk, odbijają się szerokim echem na świecie. "Człowiek z żelaza" dostaje Złotą Palmę w Cannes, nominację do Oscara. O Wajdzie mówi się na całym świecie po raz kolejny, wskazując na tego, który porusza sumienia obrazem.

7 Międzynarodowa obsada z Gerardem Depardieu na czele. Scenariusz współtworzy z Wajdą m.in. Agnieszka Holland. A w filmie, mimo że dotyczy on wydarzeń z czasów Rewolucji Francuskiej, doszukiwano się mocnych politycznych odniesień do współczesności. Wielkie, uniwersalne kino.

8 Andrzej Wajda zawsze chciał zrobić adaptację Mickiewicza. Robi to tuż przed końcem millenium, kiedy w światowym i polskim kinie kręci się zupełnie inaczej. A mimo to "Pan Tadeusz" zostaje w pamięci, ucieka od sznytu kanonu lektur szkolnych, żyje i pulsuje. Bogusław Linda mówi, że on jest Jacek Soplica, Grażyna Szapołowska ucieka przed mrówkami i uwodzi Michała Żebrowskiego, a Alicja Bachleda-Curuś zaskoczona jest w bieliźnie. Koniecznie, przynajmniej raz w życiu.

9 Z jednej strony: krytykowany, odsądzany od czci i wiary, dla części krytyków nic nie wnoszący. Z drugiej Wajda ma kolejną nominację do Oscara, a po katastrofie w Smoleńsku "Katyń" pokazuje rosyjska telewizja. Dzięki gigantycznej widowni prawdę o zbrodni w Katyniu poznają miliony Rosjan, a Andrzej Wajda kłania się pamięci swego ojca, zamordowanego w Charkowie.