Subskrybuj nas na Youtube
Obrazy pt. "Dziennik dla moich dzieci" (1982 r.), "Dziennik dla moich ukochanych" (1986 r.) oraz "Dziennik dla mojego ojca i matki" (1990 r.) składają się na fabularyzowaną autobiografię węgierskiej reżyserki i scenarzystki.
"Dziennik dla moich dzieci"
"Dziennik dla moich dzieci" to pierwsza część autobiograficznej trylogii Márty Mészáros. Film w 1984 roku zdobył Nagrodę Główną Jury na Festiwalu Filmowym w Cannes. Trylogia przedstawia losy osieroconej dziewczynki, która dzielnie stawia czoła terrorowi sowieckiej represji, próbując jednocześnie znaleźć własny filmowy głos. Głowna bohaterka, osierocona Juli wraca do Budapesztu po dzieciństwie spędzonym w ZSRR, dokąd przed wojną uciekli z Węgier jej rodzice komuniści. Zajmuje się nią tam dawna przyjaciółka rodziców Magda, która pełni teraz ważne stanowiska w aparacie władzy. Ta historia dorastania w cieniu stalinowskiej dyktatury jest dostępna pod tym linkiem.
"Dziennik dla moich ukochanych"
Druga część "Dzienników..." została nagrodzona Srebrnym Niedźwiedziem na Festiwalu Filmowym w Berlinie w 1987 r. i można ją zobaczyć pod tym linkiem. Akcja filmu rozgrywa się na początku lat 50. XX wieku. 18-letnia Juli pracuje w fabryce włókienniczej, ale marzy, żeby zostać reżyserką. Dzięki wstawiennictwu Magdy, jej adopcyjnej matki, która jest funkcjonariuszką partyjną, wyjeżdża na studia filmowe do Moskwy.
"Dziennik dla mojego ojca i matki"
Dalsze losy Juli można śledzić w ostatniej części trylogii węgierskiej reżyserki na stronie ARTE.tv pod tym linkiem. W październiku 1956 r. dziewczyna próbuje opuścić Moskwę i wrócić do Budapesztu, gdzie jej wuj, Janos (Jan Nowicki), aktywnie uczestniczy w rewolcie przeciwko rosyjskiej okupacji. Udaje jej się dostać do ojczyzny, gdzie staje się uczestniczką wydarzeń politycznych. Jako młoda i zaangażowana idealistka podważa oficjalną wersję „kontrrewolucji” i stara się wszystko filmować. Życie Janosa jest zagrożone…
Kim jest Márta Mészàros?
Márta Mészàros urodziła się w Budapeszcie w 1931 r. Wychowała się na emigracji w Związku Radzieckim, a na Węgry wróciła po śmierci ojca, rzeźbiarza Làszlo Mészàrosa, który padł ofiarą stalinowskich czystek w 1938 r. Ukończyła studia filmowe w Moskwie, a w latach 60. rozpoczęła tworzenie fascynującej serii portretów kobiet. Była pionierką kina feministycznego obok twórczyń takich jak Vera Chytilovà czy Agnès Varda. Jej filmy stanowią ważny wkład w sztukę filmową Europy Środkowo-Wschodniej. W 2021 roku w wieku 90 lat otrzymała Europejską Nagrodę Filmową za całokształt twórczości.