Gwiazda światowego kina wystawi spektakl w Polsce. To będzie jedyne takie wydarzenie w całej Europie

"Embodying Pasolini", autorski hołd aktorki Tildy Swinton i historyka sztuki Oliviera Saillarda dla słynnego włoskiego reżysera, Piera Paola Pasoliniego, wystawiany raz do roku w wybranym miejscu na świecie, w 2025 będzie można zobaczyć wyłącznie w Poznaniu, od 20 do 23 czerwca w ramach jubileuszowej 35. edycji Malta Festival.

Niezwykły spektakl

W "Embodying Pasolini" Tilda Swinton przymierza na scenie blisko trzydzieści kostiumów i rekwizytów zaprojektowanych przez Danila Donatiego oraz wykonanych w atelier Farani na potrzeby wyprzedzających swoje czasy filmów autorstwa filozofa i skandalisty Piera Paola Pasoliniego. Wśród prezentowanych kostiumów znajdują się chociażby bogato zdobiona szata biblijnego Heroda z "Ewangelii wg św. Mateusza" (1964), przystrojony piórami kostium i korona królowej Jokasty z "Króla Edypa" (1967), a także stroje z legendarnego "Salò, czyli 120 dni Sodomy" (1975).

Swinton, laureatka Oscara, Europejskiej Nagrody Filmowej, Nagrody BAFTA i honorowego Złotego Niedźwiedzia festiwalu w Berlinie za całokształt twórczości, aktorka wybitna, muza Dereka Jarmana i Jima Jarmuscha, a ostatnio także Pedra Almodóvara, "znika w roli, stając się ciałem, dzięki któremu prezentowane kostiumy ukazują swoją wyjątkowość i zyskują nowe życie" – czytamy w informacji prasowej.

Na scenie aktorce towarzyszy pomysłodawca spektaklu Olivier Saillard, uznany na arenie międzynarodowej francuski historyk sztuki, wieloletni pasjonat twórczości Pasoliniego, kurator wystaw oraz performansów poświęconych modzie, od lat zaufany współpracownik Swinton – aktorka pojawia się na teatralnej scenie wyłącznie w jego projektach, między innymi w "The Imposssible Wardrobe" (2012) oraz "Sur-exposition" (z udziałem Charlotte Rampling; 2016).

Unikalne doświadczenie

Jestem podekscytowana możliwością pokazania "Embodying Pasolini" publiczności festiwalu i ciekawi mnie, jak zareaguje na ten projekt artystyczny – mówi Dominika Kulczyk, mecenaska Malta Festival.

To unikalne doświadczenie z pogranicza wielu sztuk, które wymaga zakrojonych na szeroką skalę przygotowań. Dlatego twórcy wystawiają je tylko raz do roku w starannie wyselekcjonowanych warunkach. Jestem dumna i szczęśliwa, że w 2025 roku będzie to nasza poznańska Malta – dodaje Kulczyk.

Światowa premiera "Embodying Pasolini" odbyła się w 2022 roku w Rzymie. Następnie spektakl został wystawiony w Paryżu (w ramach Festival d'Automne), Atenach (Onassis Stegi) oraz Tajpej (w ramach TPAC).

Kim jest Tilda Swinton?

Urodzona w Londynie, lecz wywodząca się ze szkockiego rodu szlacheckiego artystka związała się z aktorstwem za sprawą awangardowego brytyjskiego reżysera Dereka Jarmana. Nakręcili razem między innymi "Caravaggia" (kinowy debiut Swinton; 1986), "Ostatnich Anglików" (1988) i "Edwarda II" (1991). Międzynarodową sławę przyniosła Swinton rola w "Orlando" Sally Potter (1992). Od tamtego czasu aktorka z powodzeniem łączy występy w kinie niezależnym ("Strefa wojny" Tima Rotha, 1999; "Młody Adam" Davida Mackenziego, 2003; "Broken Flowers" Jima Jarmuscha, 2005; "Memoria" Apichatponga Weerasethakula, 2021, "Odwieczna córka" Joanny Hogg, 2022) z bardziej komercyjnymi projektami ("Niebiańska plaża" Danny'ego Boyle'a, 2000; "Adaptacja "Spike'a Jonzego, 2002; "Kochankowie z Księżyca. Moonrise Kingdom" Wesa Andersona, 2012; "Suspiria" Luki Guadagnina, 2018; "Trzy tysiące lat tęsknoty" George'a Millera, 2022) oraz wysokobudżetowymi hollywoodzkimi produkcjami ("Opowieści z Narnii: Lew, czarownica i stara szafa" Andrew Adamsona, 2005; "Ciekawy przypadek Benjamina Buttona" Davida Finchera, 2008; "Snowpiercer: Arka przyszłości" Joon-ho Bonga, 2013; "Doktor Strange" Scotta Derricksona, 2016; "Avengers: Koniec gry" Anthony'ego i Joego Russo, 2019).

Za drugoplanową rolę w "Michaelu Claytonie" Tony'ego Gilroya (2007) została nagrodzona Oscarem i Nagrodą BAFTA. Za pierwszoplanową rolę w "Musimy porozmawiać o Kevinie" Lynne Ramsey (2011) otrzymała Europejską Nagrodą Filmową. W 2020 r. na festiwalu w Wenecji otrzymała Złotego Lwa za całokształt twórczości, a w 2024 r. na tym samym festiwalu święciła sukcesy z filmem "W pokoju obok" Pedra Almodóvara. W 2025 r. została nagrodzona Honorowym Złotym Niedźwiedziem na festiwalu w Berlinie.

Kim jest Olivier Saillard?

Z wykształcenia historyk sztuki, Olivier Saillard został w 1995 r. mianowany dyrektorem Muzeum Mody w Marsylii, w 2000 r. został kuratorem wystaw paryskiego Musée des Arts Décoratifs, zaś w 2010 roku objął posadę dyrektora Palais Galliera, stołecznego muzeum poświęconego historii mody. W 2005 r. dostał stypendium Villa Kujoyama w Kioto. Od 2017 r. jest dyrektorem Alaïa Foundation. W trakcie swojej owocnej kariery był kuratorem wielu uznanych wystaw, między innymi "Yohji Yamamoto: Just Clothes", "Christian Lacroix: A History of Clothes", "Madame Grès: Couture at Work", "Balenciaga: The Work in Black" oraz "The Ephemeral Fashion Museum". Napisał również kilka książek poświęconych modzie, wliczając "An Ideal History of Contemporary Fasion" oraz "The Fashion Book". W 2018 roku stworzył Moda Povera, projekt poświęcony relacji różnego rodzaju strojów i kostiumów.

Kim był Pier Paolo Pasolini?

Włoski reżyser filmowy, dramaturg, poeta, nonkonformista oraz lewicowy aktywista, jeden z najsłynniejszych intelektualistów światowego kina i jeden z największych skandalistów sztuki filmowej. Jego niezwykle obrazowe i prowokujące do refleksji opowieści wywoływały skrajne reakcje, od uwielbienia po odrazę, zaś nakręcone przez Pasoliniego filmy często natrafiały na dystrybucyjne zakazy, podczas gdy sam reżyser stawał ponad trzydzieści razy przed sądem. Wyreżyserował dwadzieścia sześć filmów, wliczając "Ewangelię wg św. Mateusza" (1964), "Króla Edypa" (1967), "Teoremat" (1968), "Medeę" (1969), "Dekameron" (1970), "Kwiat tysiąca i jednej nocy" (1974) oraz "Salò, czyli 120 dni Sodomy" (1975).

Pasolini nie doczekał premiery tego ostatniego – został zamordowany w nocy z 1 na 2 listopada 1975 roku, pozostawiając po sobie unikalne filmowe dziedzictwo, które do dziś jednych fascynuje, innych zaś bulwersuje.

Czym jest Malta Festival?

Malta Festival to jedno z najważniejszych wydarzeń kulturalnych w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej, które od ponad trzech dekad kształtuje przestrzeń dialogu między różnymi dziedzinami sztuki, kulturami i ideami. Festiwal jest multidyscyplinarnym wydarzeniem, w którym spotykają się teatr, taniec, muzyka, sztuki wizualne, film oraz formy performatywne, tworząc unikalny, otwarty na eksperymenty program. Kluczowym elementem Malty jest jej społeczny i inkluzywny charakter. Festiwal nie ogranicza się do scen zamkniętych – wychodzi na ulice, place i przestrzenie publiczne, angażując szeroką publiczność i przekształcając miasto w dynamiczną scenę artystyczną.

Malta Festival jest także przestrzenią refleksji nad współczesnymi problemami – od kwestii ekologicznych po społeczne i polityczne – często w kontekście globalnym. "Malta konsekwentnie stawia na różnorodność i promuje wartości takie jak wspólnota, równość, dialog międzykulturowy i wolność ekspresji. Dzięki temu wydarzenie to nie tylko zachwyca artystycznie, ale także inspiruje do zmiany i zaangażowania" – czytamy w informacji prasowej.

Radiohead, Damon Albarn, Jane’s Addiction, Beirut, Charlotte Gainsbourg, CocoRosie, Devendra Banhart i ANOHNI and the Johnsons to tylko niektóre gwiazdy, które tworzyły historię Festiwalu. Dzięki prezentacjom takich twórców teatralnych jaki Romeo Castellucci, Needcompany, Pippo Delbono, Gisène Vienne czy zeszłoroczny pokaz opery klimatycznej Sun & Sea poznańskie wydarzenie wskazuje kamienie milowe na mapie europejskich sztuk performatywnych.

"W 2024 roku pod mecenatem Dominiki Kulczyk festiwal odrodził się z nową, kobiecą energią i rozwija się w nowych kierunkach, zapraszając do Poznania najciekawsze kulturalne zjawiska z całego świata" – czytamy.

"Embodying Pasolini" to pierwsze z wielu fascynujących teatralnych, muzycznych, tanecznych oraz filmowych wydarzeń tegorocznej edycji Malta Festival, prezentowane będzie czterokrotnie w dniach 20-23 czerwca (piątek-poniedziałek). Kolejne punkty programu, zaproszonych artystów i artystki oraz znamienitych gości poznamy na przełomie marca i kwietnia. Wtedy ruszy też sprzedaż biletów. Szczegółowy program będzie sukcesywnie publikowany na oficjalnej stronie festiwalu.

35. Malta Festival odbędzie się w Poznaniu od 20 do 28 czerwca 2025 roku.