W kategorii filmu polskiego Złotą Taśmę zdobył "Kos" Pawła Maślony, a wyróżnienia - "Pianoforte" Jakuba Piątka i "Biała odwaga" Marcina Koszałki, natomiast w kategorii filmu zagranicznego Złotą Taśmą uhonorowano "Strefę interesów" Jonathana Glazera, a wyróżniono "Anatomię upadku" Justine Triet i "Dobrych nieznajomych" Andrew Haigha.
Polska "nieznana z podręczników"
"Kos" w reżyserii Pawła Maślony w 2023 roku został nagrodzony największą liczbą statuetek na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Film otrzymał dziewięć nagród, w tym Grand Prix - Złote Lwy dla Najlepszego Filmu. Tytuł triumfował także na rozdaniu Polskich Nagród Filmowych Orły 2024, najpierw otrzymując najwięcej nominacji w historii tej nagrody, a następnie odbierając sześć statuetek, w tym za najlepszą reżyserię.
Reżyser otrzymał też Paszport Polityki "za ukazanie w filmie Polski właściwie nieznanej z podręczników historii – ku przestrodze współczesnych".
Film ma znakomitą obsadę, wśród której prym wiodą Bartosz Bielenia ("Boże Ciało"), Jacek Braciak ("Żeby nie było śladów"), Jason Mitchell ("Straight Outta Compton"), Agnieszka Grochowska ("W ciemności") i Robert Więckiewicz ("Wesele").
Za produkcję odpowiadają Leszek Bodzak, Aneta Hickinbotham i Daniel Baur z ramienia Aurum Film ("Boże Ciało", "Żeby nie było śladów"), zaś scenariusz napisał Michał A. Zieliński.
O czym opowiada "Kos"?
Wiosna 1794 roku, w Polsce wrze. Do kraju wraca generał Tadeusz "Kos" Kościuszko (Jacek Braciak), który planuje wzniecić powstanie przeciwko Rosjanom, mobilizując do tego polską szlachtę i chłopów. Towarzyszy mu wierny przyjaciel i były niewolnik, Domingo (Jason Mitchell). Tropem Kościuszki wraz z listem gończym podąża bezlitosny rosyjski rotmistrz, Dunin (Robert Więckiewicz), który za wszelką cenę chce schwytać generała, zanim ten wywoła narodową rebelię.
W tym samym czasie młody chłop, Ignac (Bartosz Bielenia), szlachecki bękart, marzy o nadaniu herbu i majątku przez swojego nieprawego rodzica, Duchnowskiego (Andrzej Seweryn), który tuż przed śmiercią uwzględnia go w testamencie. Gdy ojciec umiera, chłopak musi uciekać przed swoim przyrodnim bratem, Stanisławem (Piotr Pacek), który nie chce dopuścić do realizacji ojcowskiej woli. Ignac kradnie testament i ma tylko dwa dni, aby stawić się z nim przed sądem i udowodnić swój tytuł szlachecki.
W trakcie ucieczki Ignac spotyka na swojej drodze Domingo, a między mężczyznami tworzy się silna więź porozumienia, mimo że obaj nie znają nawzajem swojego języka. Razem trafiają do dworku Pułkownikowej (Agnieszka Grochowska), gdzie Kościuszko ukrywa się, czekając na negocjacje z magnatami. Kos jest nieufny wobec Ignaca i trzyma go w areszcie, jednak w decydującym momencie to właśnie w rękach niepozornego szlacheckiego bękarta będą leżały losy powstania. Gdy nadejdzie chwila próby, Ignac będzie musiał wybrać – czy dalej podążać za swoim herbowym marzeniem i dziedzictwem ojca, czy też przyłączyć się do Kościuszki i walczyć z nim o najwyższą stawkę.
Czym są Złote Taśmy?
Złote Taśmy to nagroda, którą krytycy filmowi Stowarzyszenia Filmowców Polskich zrzeszeni w Międzynarodowej Federacji Prasy Filmowej FIPRESCI, przyznają nieprzerwanie od 1985 roku. Na czele Zarządu Koła Piśmiennictwa stoi obecnie Barbara Hollender.
Historia nagród przyznawanych przez polskich krytyków filmowych sięga 1956 roku. Początkowo nosiły one nazwę Syrenki Warszawskiej i przyznawane były w kategoriach najlepszego filmu polskiego, polskiego - krótkometrażowego i zagranicznego. Nagroda krytyków, zrzeszonych ówcześnie w Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich, w krótkim czasie zyskała duży prestiż, a to ze względu na niezależność od politycznej koniunktury.
Po wprowadzeniu stanu wojennego i delegalizacji Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, środowisko krytyków zostało podzielone. Utworzono Stowarzyszenie Dziennikarzy PRL, które przejęło prawo do przyznawania Syrenki Warszawskiej. Część krytyków przystąpiła do Stowarzyszenia Filmowców Polskich, ustanawiając w 1985 roku, jako Samodzielne Koło Piśmiennictwa (dzisiaj Koło Piśmiennictwa), swoją coroczną nagrodę za najlepszy obraz polskich ekranów, w kategoriach filmu polskiego i zagranicznego.
Wśród laureatów nagrody znajdują się twórcy i dzieła, których wartość artystyczną oraz podziw kolejnych pokoleń widzów potwierdził czas. Złote Taśmy w ostatnich latach otrzymali Agnieszka Holland ("Zielona granica"), Paweł Łoziński ("Film balkonowy"), Jerzy Skolimowski ("IO"), Łukasz Ronduda i Łukasz Gutt ("Wszystkie nasze strachy"), Charlotte Wells ("Aftersun"), Steven Spielberg ("Fabelmanowie") oraz Jasmila Zbanić ("Aida").
Uroczyste wręczenie Złotych Taśm SFP zaplanowane jest na 10 lutego 2025 roku.
Gdzie oglądać "Kosa"?
Film jest dostępny wyłącznie w SkyShowtime.