"Kto nie zna ojca twarzy" – film o ofiarach zbrodni katyńskiej i ich rodzinach

Z inicjatywą powstania filmu wystąpiło Stowarzyszenie Katyń w Poznaniu; obraz powstał we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej.

Moi bohaterowie opowiadają o tym, jak stracili ojca, jak we wczesnym dzieciństwie on nagle zniknął. Jak czekali, jak pisali do gwiazdora, żeby zwrócił im ojca, jak matki przez dziesięciolecia przechowywały garderobę ojców, "żeby miał się w co ubrać, jak wróci". Wiele rodzin - dopóki Rosja oficjalnie nie przyznała się do zbrodni - nie przyjmowało do wiadomości ich śmierci i wierzyło, że są gdzieś na jakiejś zsyłce, w obozie, "może na wyspie św. Franciszka", że kiedyś wrócą" – powiedział PAP Jacek Kubiak.

Bohaterowie filmu opowiadają o czekaniu na swoich ojców, o tęsknocie; wspominają chwile z nimi spędzone, moment pożegnania, przyznają też, że nie zawsze są w stanie przypomnieć sobie twarze drogich im osób. Takich przeżyć i emocji się nie zapomina, nie płowieją z czasem. Te wspomnienia są żywe – podkreślił Kubiak.

W filmie przybliżone zostały losy rodzin zamordowanych w Katyniu, Twerze, Charkowie: przedsiębiorców por. Adama Machcińskiego i ppor. Tadeusza Bogajewskiego, policjanta Leona Pawlaka, sędziego wojskowego mjr. Jana Michała Madziary, oficera Wojska Polskiego kpt. Alojzego Korpala, nauczycieli ppor. Jana Stanisława Szmagiera i por. Stanisława Pełki oraz urzędnika rtm. Zygmunta Młot-Przepałkowskiego.

Kończyliśmy montaż filmu, gdy Rosja napadła na Ukrainę. Zaczęły dochodzić informacje o rosyjskich zbrodniach. Zrozumieliśmy, że nasz film jest bardzo aktualny, że na naszych oczach rozgrywa się ciąg dalszy tamtej historii – powiedział PAP Kubiak.

We wtorek film będzie miał swoją premierę w Kinie Rialto w Poznaniu. Potem będzie prezentowany podczas serii pokazów publicznych; w przyszłym roku ma być zaoferowany telewizji.

Film powstał dzięki funduszom przekazanym przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego, Miasto Poznań i Fundację Zakłady Kórnickie.

Autorem zdjęć był zmarły niedawno Mirosław Skrzypczak. Współrealizatorami filmu byli Piotr Bojarski, Nicolas Imbert, Róża Wojta oraz Beata Użarowska.

Konsultantami byli prezes Stowarzyszenia Katyń w Poznaniu dr Wojciech Bugajewski oraz dr Piotr Grzelczak z poznańskiego oddziału IPN. Produkcja: Wydawnictwo Miejskie Posnania.

autor: Rafał Pogrzebny