Premiera serialu "Człowiek: historia ewolucji" odbędzie się dziś, w poniedziałek, 27 października w BBC Earth o godz. 19:45. Kolejne odcinki będą emitowane co tydzień w poniedziałki o godz. 19:45, a powtórki w czwartki o godz. 16:30, oraz w soboty o godz. 13:00 i 21:00. Serial będzie również dostępny w serwisie BBC Player godzinę po premierowej emisji w BBC Earth. Produkcja składa się z pięciu odcinków.
O czym jest przełomowy serial BBC?
W nowym serialu BBC paleoantropolożka Ella Al-Shamahi opowiada historię rozciągającą się na 300 000 lat ewolucji człowieka – i pokazuje, że dzięki nowym odkryciom uczymy się, iż ta historia jest bardziej zaskakująca, niż kiedykolwiek sądziliśmy.
300 000 lat temu po Ziemi chodziło wiele gatunków człowieka – od neandertalczyków po Homo floresiensis (...). Zaczynaliśmy w cieniu, nie byliśmy ani wyjątkowi, ani najmądrzejsi, ani najsilniejsi – po prostu byliśmy kolejnym ogniwem w długim łańcuchu gatunków ludzkich. A jednak dziś jesteśmy jedynym pozostałym gatunkiem człowieka i dokonaliśmy rzeczy, których nie dokonał żaden inny gatunek – mówi prowadząca program paleoantropolożka Ella Al-Shamahi.
Kiedy Homo sapiens pojawił się w Afryce, nie byliśmy sami – żyło wtedy co najmniej sześć innych gatunków człowieka. Serial "Człowiek: historia ewolucji" bada, jak z jednej z wielu ludzkich odmian staliśmy się dominującą formą życia na Ziemi.
Ten serial wyjaśnia, kim jesteśmy i skąd pochodzą nasze mocne strony oraz słabości – dodaje prowadząca. Zostaliśmy ukształtowani w paleolicie, kiedy jaskinie były najbardziej pożądanym miejscem do życia. Opowiada o nas – to nasza historia początków, która wyjaśnia wiele z naszego zachowania i biologii.
Historia ludzkości opowiedziana ze zdumiewającą dokładnością
"Człowiek: historia ewolucji" to według informacji prasowej "niezwykła opowieść obejmująca tysiąclecia, z których 99 proc. nie pozostawiło żadnych pisanych śladów. Teraz, dzięki przełomom w technologii DNA i niezwykłym odkryciom kopalnym, można opowiedzieć tę historię ze zdumiewającą dokładnością – od odkryć w Afryce, które rewolucjonizują nasze rozumienie początków gatunku, przez jaskinie Ameryk, gdzie ludzie polowali na trzymetrowe prehistoryczne niedźwiedzie, po losy innych gatunków człowieka - jak neandertalczycy – i rolę Homo sapiens w ich zagładzie. Prowadząca Ella Al-Shamahi sięga po najnowsze dowody naukowe, by pokazać, jak życie naszych przodków ukształtowało to, kim jesteśmy dziś".
Co się wydarzy w poszczególnych odcinkach?
- Odcinek 1 opowiada niezwykłą historię pojawienia się naszego gatunku – Homo sapiens – i pokazuje, jak odkrycia ostatnich lat rewolucjonizują nasze rozumienie tej historii. W Maroku dowiadujemy się, że Homo sapiens są o 100 000 lat starsi, niż dotąd sądzono. Odkrywamy, jak niemal zostaliśmy zgładzeni przez gwałtowne zmiany klimatu, ale przetrwaliśmy mimo przeciwności. Natomiast w jaskini w Botswanie dowody złożonych rytuałów pokazują, że kultura Homo sapiens kwitła w sposób, który nadal nas kształtuje.
- Odcinek 2 – w tym odcinku śledzimy naszych przodków, którzy opuszczają Afrykę i wyruszają w świat – na tereny zamieszkane przez inne gatunki człowieka. Około 60 000 lat temu niewielka grupa Homo sapiens migrowała na Bliski Wschód. Najnowsze odkrycia DNA pokazują, że każdy człowiek żyjący dziś poza Afryką pochodzi od tej grupy. W ciągu zaledwie kilku tysięcy lat rozprzestrzenili się po całym świecie. Ella Al-Shamahi odwiedza lasy deszczowe Sri Lanki i odkrywa, jak staliśmy się jedynym gatunkiem człowieka, który uczynił z niego swój dom – stosując innowacyjne techniki, jak polowanie na małpy za pomocą grotów wykonanych z kości małp. Na indonezyjskiej wyspie Flores prowadząca prezentuje inny gatunek człowieka – niewielkiego Homo floresiensis, zwanego "Hobbitem" na cześć bohaterów "Władcy Pierścieni". Jednocześnie Ella także bada, jak nasi przodkowie jako pierwsi pokonali 60 mil otwartego oceanu, by dotrzeć do Australii około 45 000 lat temu.
- Odcinek 3 – szokujące nowe odkrycia dotyczące zagłady naszych siostrzanych gatunków – neandertalczyków – i naszej możliwej roli w ich upadku oraz tego, jak staliśmy się ostatnim gatunkiem człowieka na Ziemi. Około 55 000 lat temu Homo sapiens wkroczyli do Europy – tylko po to, by odkryć, że była już zamieszkana przez neandertalczyków, którzy żyli tam od niemal 400 000 lat. Ella Al-Shamahi odkrywa, jak bliskie były relacje między naszymi gatunkami – widzi dowody na krzyżowanie się. Pokazuje, że w czasie epoki lodowcowej neandertalczycy mieli ewolucyjną przewagę – ich fizjologia była lepiej przystosowana do zimna. A jednak, wbrew wszelkim przeciwnościom, około 30 000 lat temu Homo sapiens został jedynym istniejącym gatunkiem. Badając ich zagładę, Ella odwiedza "tunel kości" w jaskini El Sidrón w Hiszpanii, gdzie archeolodzy odkryli szczątki trzynastu członków rodziny neandertalczyków – zamordowanych i zjedzonych przez kanibali.
- Odcinek 4 – w szczytowym momencie epoki lodowcowej – jednej z najzimniejszych epok w historii naszego gatunku – wkroczyliśmy na ostatni nadający się do zamieszkania kontynent: Amerykę. Ella Al-Shamahi odkrywa, jak w nowej krainie stanęliśmy oko w oko z trzymetrowymi prehistorycznymi niedźwiedziami i jakimi śmiałymi technikami je pokonywaliśmy. W głębi kontynentu północnoamerykańskiego prowadząca śledzi skamieniałe ślady – być może matki i dziecka – jednych z pierwszych ludzi, którzy postawili stopę w Ameryce Północnej. Dowiaduje się, jak ludzie polowali tu na ogromne stada mamutów i gigantycznych leniwców epoki lodowcowej – aż zmieniający się klimat i nasze innowacyjne techniki łowieckie doprowadziły je do wyginięcia. Zmuszeni do adaptacji, nasi przodkowie zaczęli kontrolować naturę - pojawiło się rolnictwo, które ukształtowało nasz świat.
- Odcinek 5 – około 12 000 lat temu, gdy epoka lodowcowa wreszcie ustąpiła, a ludzkość dokonała dramatycznego zwrotu – porzuciła życie nomadów na rzecz stałych osad. W Turcji Ella Al-Shamahi odwiedza najstarszą świątynię świata – Göbekli Tepe – oraz jedno z największych wczesnych miast – Çatalhöyük - prototyp życia miejskiego bez ulic, z domami w formie plastra miodu, do których wchodzi się przez dachy. Ale życie w gęsto zaludnionych osadach, z hodowlą zwierząt i pochowanymi pod domami przodkami, przyniosło nowe wyzwania: choroby, niepokoje i brutalną przemoc. W Egipcie prowadząca odkrywa, jak miasta zdołały nie tylko przetrwać, ale i rozkwitać. W kopalni turkusu na pustyni Synaj dowiaduje się, że to migranci stworzyli pierwszy alfabet.