rozwiń ›

W lutym 2022 roku Kreml zachwiał stabilnym, jak wielu się wydawało, porządkiem naszej części świata. Agresja na Ukrainę to tak naprawdę żądanie nowego ładu oraz przeformułowania układu sił nie tylko w Europie, ale szerzej na całym świecie. Rosja Putina rozpoczęła agresję z zapowiedzią wygranej po 3 dniach. Tymczasem konflikt na terenie Ukrainy trwa już 2 lata. W piątek, 16 lutego świat obiegła informacja o śmierci Aleksieja Nawalnego, lidera rosyjskiej opozycji. ARTE.tv przypomina o trwającej wojnie, jej źródłach, tragicznym przebiegu i możliwych dla nas konsekwencjach w nowych filmach dokumentalnych i reportażach.

Reklama

"Zostać Nawalnym"

Był najsłynniejszym przeciwnikiem Władimira Putina i liderem antykremlowskiej opozycji: organizowała wielotysięczne demonstracje i demaskował korupcje władz Rosji. Człowiek o niesłychanej odwadze i niespotykanej dziś postawie moralnej, Aleksiej Nawalny zmarł w piątek, 16 lutego w wieku 47 lat. Ocalały w sierpniu 2020 r. z próby otrucia Nowiczokiem, ulubioną trucizną rosyjskich służb specjalnych, hospitalizowany w Berlinie, po powrocie do Moskwy został aresztowany. Władze rosyjskie wytaczały wobec niego kolejne sprawy karne, skutkujące wyrokami łącznie ponad 30 lat pozbawienia wolności, między innymi pod zarzutami "tworzenia organizacji ekstremistycznej", "promowania terroryzmu" i "rehabilitacji nazizmu". W 2023 roku umieszczono go kolonii karnej o zaostrzonym rygorze na Syberii. Przebywający na wygnaniu w Niemczech rosyjski dziennikarz Igor Sadreev, który śledził poczynania Aleksieja Nawalnego przez ponad piętnaście lat, w dokumencie "Zostać Nawalnym" ożywia jego historię za sprawą spotkań z krewnymi, zwolennikami, finansistami, dziennikarzami, przeciwnikami czy współpracownikami. Dzięki rozmowom, opiniom i różnym punktom widzenia tworzy złożony portret tego człowieka oraz ukazuje jego, niekiedy radykalne, decyzje i działania polityczne. Film będzie dostępny w ARTE.tv od 24 lutego.

"Porwania ukraińskich dzieci"

Reklama

16-letnia Ukrainka Lisa była przetrzymywana przez osiem miesięcy w Rosji. Teraz, gdy jest już bezpieczna w Kijowie, ledwo powstrzymuje łzy, opowiadając o tragicznych przeżyciach, jakie ją spotkały. Wraz z nią wróciło czworo innych dzieci. Cała piątka myślała, że już nigdy nie zobaczy swojego kraju i rodzin. Status wielu innych ukraińskich dzieci jest nadal nieznany (szacuje się, że w głąb Rosji zostało wywiezionych od 200 do 300 tys.). Organizacja NGO "Save Ukraine", której prezesem jest Mykoła Kuleba, zajmuje się sprowadzaniem deportowanych dzieci do ich ojczyzny - szuka i namierza porwanych przez Rosjan małoletnich. Setka wolontariuszy z tej organizacji działa na wyzwolonych terenach, by sprowadzić je bezpiecznie na teren Ukrainy. Reportaż "Porwania ukraińskich dzieci" w reżyserii Damiena Fleuretta i Sashy Aleksandrenko opowiada o szczegółach tego procederu, o którym zrobiło się głośno na całym świecie. Widzowie ARTE.tv usłyszą także relacje samych uprowadzonych. Film można oglądać pod TYM LINKIEM.

"Trucizna Putina"

Twarz Aleksandra Litwinienki przypomina nam, co dzieje się z tymi, którzy odważą się rzucić wyzwanie Władimirowi Putinowi. Rosjanie, mistrzowie sztuki władania trucizną od zarania dziejów, uczynili z niej subtelną broń w swoim strategicznym arsenale. Kilka przypadków zatruć w ciągu ostatnich dwudziestu lat pokazuje, co grozi wrogom politycznym Kremla: od Litwinienki (2006) do Aleksieja Nawalnego (2020), poprzez Siergieja Skripala (2018). Seria dokumentalna ukazuje metody i cele władz rosyjskich, a także analizuje układ sił, globalne implikacje na szczeblu dyplomatycznym oraz geostrategicznym, w tym wyścig o zasoby energetyczne. Narratorami są ofiary "systemu Putina". Film można oglądać pod TYM LINKIEM.

"Wojna i sprawiedliwość"

Film dokumentalny "Wojna i sprawiedliwość" bada, dlaczego tak trudno postawić agresorów przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym (MTK) w Hadze. W marcu 2023 r. Karim Khan, główny prokurator MTK, wydał nakaz aresztowania prezydenta Rosji Władimira Putina. Oskarżenie: uprowadzenie ukraińskich dzieci. W związku z inwazją na Ukrainę Europa ma jednak związane ręce wobec Putina, ponieważ zgodnie ze swoim statutem Międzynarodowym Trybunałem Karnym może prowadzić dochodzenie jedynie po uzyskaniu zgody agresora, ironicznie, w tym przypadku Rosji. Film można oglądać pod TYM LINKIEM.

"Ukraina walczy z zapomnieniem"

Choć wojna w Ukrainie nadal się rozwija, rozpoczął się już proces jej upamiętniania. W jaki sposób Ukraińcy i Ukrainki mogą uczcić poległych, skoro konflikt nadal trwa? Jak powinno się opowiadać tę historię? Oksana Lyniv jest dyrygentką, założycielką i dyrektorką Młodzieżowej Orkiestry Symfonicznej Ukrainy. Artystka działa na arenie międzynarodowej, opowiadając o sytuacji w jej kraju oraz oddając głos artystom z Ukrainy. Orkiestra zagrała światową premierę muzyki do tekstów zamordowanego ukraińskiego autora wierszy i książek dla dzieci Wolodymyra Wakulenki. W dokumencie "Ukraina walczy z zapomnieniem" przyglądamy się strategiom zapisywania w pamięci trwających wydarzeń. Film można oglądać pod TYM LINKIEM.

"Kijów - opera w czasie wojny"

Mimo że przeciągająca się wojna wzmaga niepokój i udrękę, kreatywność i zaangażowanie ukraińskich artystów nie słabnie. Sztuka zaangażowana, manifestacja gestów i przekazywanie wartości patriotycznych młodszemu pokoleniu stało się misją i koniecznością. Podobno podczas wojny milczą muzy, jednak każdego dnia kijowscy artyści operowi udowadniają coś całkiem przeciwnego, zabierając głos, mówiąc o bólu rodaków swoją sztuką, ostrzegając cały świat przed wojną i jej skutkami. W reportażu "Kijów - opera w czasie wojny" możemy zobaczyć zobaczyć, z czym na codziennie mierzą się artyści w obliczu wojny. Film można oglądać pod TYM LINKIEM.

"Muzycy dla Ukrainy"

Muzyka jest językiem solidarności, którego nie należy lekceważyć: poprzez muzykę łączymy się i wspieramy naród ukraiński. Na platformie streamingowej ARTE.tv pod tym linkiem można zobaczyć zarejestrowane koncerty, od muzyki symfonicznej, przez rock, po progresywny groove metal, wyrażające poparcie dla narodu ukraińskiego. Wśród wykonawców znalazła się m.in. Ukraińska Orkiestra Wolności pod kierownictwem Keri-Lynn Wilson, powołana do życia przez Metropolitan Opera w Nowym Jorku oraz Operę Narodową w Warszawie. Składa się ona z muzyków-uchodźców, ukraińskich członków europejskich orkiestr oraz najlepszych muzyków z Kijowa, Lwowa, Charkowa, Odessy i innych miast Ukrainy. Podczas ubiegłorocznej trasy koncertowej wykonała ona program obejmujący VII Symfonię ukraińskiego kompozytora Valentina Silvestrova, II koncert fortepianowy Chopina z ukraińską wirtuozką Anną Fedorovą oraz IV symfonię Brahmsa. Ukraińska sopranistka Ludmiła Monastyrska, znana z tytułowej roli Turandot w Metropolitan Opera, zaśpiewała arię Leonory "Abscheulicher!" z "Fidelia" Beethovena - pean na cześć człowieczeństwa i pokoju w obliczu przemocy i okrucieństwa. Muzyka nie może zakończyć wojny, ale może leczyć rany i być potężną bronią przeciwko opresji. I tak trasa koncertowa z 2023 roku Ukraińskiej Orkiestry Wolności stała się wyrazem miłości do ojczyzny, a dochód z niej został przeznaczony na rzecz ukraińskich artystów. Koncert inauguracyjny odbył się w Teatrze Wielkim w Warszawie, widzowie ARTE.tv będą mogli zobaczyć go znów od 25 lutego pod TYM LINKIEM.