63-letnia Holland jest najbardziej znaną i cenioną na świecie polską reżyserką i scenarzystką. W jej filmach występowali m.in. Leonardo DiCaprio, Christopher Lambert, Ed Harris, Maggie Smith, Jennifer Jason Leigh, Diane Kruger.

Reklama

Na przełomie lat 70. i 80. Holland tworzyła filmy zaliczane do nurtu kina moralnego niepokoju. Od lat 80., po wyjeździe z Polski, realizowała filmy za granicą - w Niemczech, Francji i USA.

Polskiej publiczności jawi się jako "twórca pełen wrażliwości na trudne tematy, pochylający się nad bohaterami zagubionymi, niespokojnymi, niejednoznacznymi, targanymi sprzecznościami i przez to właśnie, tak bardzo ludzkimi", jest autorką filmów poruszających tematy "najbliższe polskiemu społeczeństwu: bezwzględną chęć walki o wolność, niezależność, prawdę i ludzką godność" - zwraca uwagę Wydawnictwo Telewizji Kino Polska, które w serii "Arcydzieła polskiego kina" przypomniało na DVD tytuły z wczesnego okresu twórczości Holland: "Zdjęcia próbne", "Aktorów prowincjonalnych", "Gorączkę" i "Kobietę samotną".

Agnieszka Holland urodziła się 28 listopada 1948 r. w Warszawie. Studia filmowe ukończyła w 1971 r. w znanej szkole FAMU w Pradze. Po powrocie do Polski, w 1972 r., współpracowała z Krzysztofem Zanussim przy jego filmie "Iluminacja". W latach 1972-1981 należała do Zespołu Realizatorów Filmowych "X", kierowanego przez Andrzeja Wajdę. W 1978 r. premierę miał obraz Wajdy "Bez znieczulenia", do którego scenariusz – wspólnie z reżyserem – napisała Holland. Film uhonorowano Nagrodą Jury Ekumenicznego w Cannes.

W 1978 r. Holland wyreżyserowała – wyróżniony w Cannes nagrodą krytyków FIPRESCI – film "Aktorzy prowincjonalni", z akcją osadzoną w środowisku aktorów z zespołu teatralnego w prowincjonalnym polskim mieście.

Kolejnym ważnym tytułem w jej dorobku jest zrealizowana w 1980 r. "Gorączka", nagrodzona Grand Prix na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku i prezentowana na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie, gdzie nominowano ją do Złotego Niedźwiedzia. Scenariusz "Gorączki" napisał Krzysztof Teodor Toeplitz, na podstawie powieści Andrzeja Struga "Dzieje jednego pocisku". W 1981 r. Holland wyreżyserowała "Kobietę samotną", wyróżnioną na festiwalu w Gdyni Nagrodą Specjalną Jury (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w organizowano Gdańsku do 1986 r.).

Po 1981 r. Agnieszka Holland tworzyła w Niemczech, Francji i USA. W 1986 r. nominację do Oscara w kategorii obraz nieanglojęzyczny przyznano za wyreżyserowane przez nią "Gorzkie żniwa", filmową produkcję RFN. Akcja "Gorzkich żniw" rozgrywa się w czasie II wojny światowej. Młoda Rosa ucieka z pociągu wiozącego Żydów do obozu koncentracyjnego. Odnajduje ją polski rolnik, Leon Wolny i decyduje się – mimo strachu – ukryć dziewczynę w swojej piwnicy. Mężczyzną kieruje litość, ale również pożądanie. Leon zmusza Rosę, by została jego kochanką.

Reklama

W 1992 r. Holland otrzymała nominację do Oscara za adaptowany scenariusz filmu "Europa, Europa" (koprodukcja francusko-niemiecko-polska) we własnej reżyserii. "Europa, Europa" to opowieść o losach młodego Żyda Salomona Perela podczas II wojny światowej, który – w wyniku splotu różnych wydarzeń – trafia jako uczeń do szkoły Hitlerjugend, uznany przez Niemców za "idealnego aryjczyka".

Inne znane filmy Holland to: "Zabić księdza" z Christopherem Lambertem i Edem Harrisem w obsadzie (1988, prod. Francja/USA), "Tajemniczy ogród" z Kate Maberly i Maggie Smith (1993, USA), "Całkowite zaćmienie" – opowieść o relacji dwóch znanych poetów, Paula Verlaine'a i Arthura Rimbauda, w których wcielili się Leonardo DiCaprio i David Thewlis (1995, Wlk. Brytania/Francja/Belgia), kostiumowy "Plac Waszyngtona" z Jennifer Jason Leigh, zrealizowany na podstawie powieści Henry'ego Jamesa (1997, USA) oraz "Kopia mistrza" z Edem Harris w roli Ludwiga van Beethovena i Diane Kruger w roli asystenki kompozytora (2005, USA/Niemcy).

Holland reżyserowała też m.in. serial telewizyjny "Ekipa", opowiadający o środowisku polityków (2007), oraz – wspólnie z córką Kasią Adamik – kinowy film "Janosik. Prawdziwa historia" (2009, Polska/Węgry/Czechy/Słowacja). Jej najnowszy projekt to powstający w Czechach miniserial o Janie Palachu, studencie, który podpalił się w 1969 r. w proteście przeciw bierności mieszkańców Czechosłowacji po inwazji wojsk Układu Warszawskiego.

Walczący o tegorocznego Oscara w kategorii obraz nieanglojęzyczny dramat "W ciemności" (koprodukcja polsko-niemiecko-kanadyjska) jest historią Polaka, który podczas II wojny światowej ukrywał w kanałach Żydów z lwowskiego getta. Jest to pierwszy film, który w polskich kinach w 2012 r. osiągnął milionową widownię (na ekrany w Polsce trafił 5 stycznia).