Od spaghetti westernów po oscarowe produkcje. Clint Eastwood – ikona świata filmu

Clint Eastwood urodził się 31 maja 1930 r. w San Francisco w amerykańskim stanie Kalifornia. Jego ojciec był wędrownym robotnikiem, a matka – pracowniczką amerykańskiego przedsiębiorstwa informatycznego. Młodzieńczą pasją Clinta była muzyka. Jego rodzice, którzy mieli w domu instrumenty muzyczne i wiele płyt, zadbali o to, by syn mógł doskonalić talent. Chłopak uczęszczał na lekcje gry na pianinie. W wolnym czasie lubił chodzić do kina. Zarówno w szkole średniej, jak i po jej ukończeniu, pracował dorywczo m.in. jako kierowca ciężarówki, ratownik i strażak. W 1949 r. został absolwentem Oakland Technical High School, a następnie podjął studia muzyczne na Uniwersytecie w Seattle. Nie zdołał ich ukończyć. W 1950 r. został wcielony do Armii Stanów Zjednoczonych. Stacjonował w Fort Ord na półwyspie Monterey, gdzie pełnił funkcję instruktora pływania. Po odbyciu służby rozpoczął pracę w wytwórni filmowej Universal.

Jako aktor Eastwood zadebiutował w 1955 r. epizodycznymi rolami w filmach "Zemsta potwora” i "Tarantula" Jacka Arnolda, a także "Franek marynarz" i "Lady Godiva z Coventry" Arthura Lubina. Popularność przyniosła mu rola Rowdy’ego Yatesa w serialu stacji CBS "Rawhide" (1959-1966 r.). Dzięki niej młody aktor wzbudził zainteresowanie włoskiego reżysera Sergio Leone, który zaproponował mu rolę rewolwerowca w spaghetti westernie "Za garść dolarów" (1964 r.). Eastwood wystąpił także w pozostałych częściach tzw. "dolarowej trylogii" Leone - "Za kilka dolarów więcej" (1965 r.) oraz "Dobry, zły i brzydki" (1966 r.). Wykreował w nich postać małomównego twardziela o twarzy niemal całkowicie pozbawionej emocji. Pod koniec lat 60. założył wytwórnię filmową Malpaso Productions, która stała się współproducentem większości jego kolejnych filmów.

Status ikony świata filmu zapewniła Eastwoodowi rola inspektora Harry’ego Callahana w filmie "Brudny Harry" (1971 r.) i jego kontynuacjach - "Siła magnum" (1973 r.), "Strażnik prawa" (1976 r.), "Nagłe zderzenie" (1983 r.) oraz "Pula śmierci" (1988 r.). Również w 1971 r. Eastwood po raz pierwszy stanął po obu stronach kamery. W wyreżyserowanym przez siebie filmie "Zagraj dla mnie Misty" zagrał prezentera radiowego Dave’a Garvera, który poznaje swoją wierną słuchaczkę Evelyn Draper (Jessica Walter). Od tamtej pory zaczął regularnie produkować i reżyserować filmy, w których grał.

Duży sukces reżyserski przyniósł mu dramat biograficzny "Bird" z 1988 r. opowiadający o życiu saksofonisty jazzowego Charliego Parkera, którego występom przysłuchiwał się w młodości. To dzięki fascynacji jazzem i Parkerem nastoletni Clint zaczął publicznie grać na pianinie w lokalu "The Omar Club", do którego często chadzał ze znajomymi. Za "Bird" został uhonorowany Złotym Globem dla najlepszego reżysera. Obraz nagrodzono także Oscarem w kategorii najlepszy dźwięk. Podczas festiwalu canneńskiego Złotą Palmą doceniono również grającego tytułową rolę Foresta Whitakera.

Na początku lat 90. Eastwood zaczął komponować muzykę do swoich filmów. Wraz z kompozytorem Lennie Niehausem stworzył temat muzyczny do "Bez przebaczenia" (1992 r.) – historii emerytowanego rewolwerowca, który podejmuje się zlecenia zabójstwa sprawców okaleczenia prostytutki. W 1993 r. obraz zdobył Oscara w kategoriach: najlepszy film, najlepszy reżyser, najlepszy montaż (Joel Cox) oraz najlepszy aktor drugoplanowy (Gene Hackman). Uznano go za reanimację westernu w jego brutalnej, antybohaterskiej wersji.

Kilka utworów autorstwa Eastwooda znalazło się również m.in na ścieżce dźwiękowej do "Co się wydarzyło w Madison County" (1995 r.), uznawanego za jeden z najlepszych amerykańskich melodramatów wszech czasów. Historia romansu fotografa Roberta Kincaida (Eastwood) i gospodyni domowej (Meryl Streep) była nominowana m.in. do Cezara w kategorii najlepszy film zagraniczny, Złotego Globu (najlepszy dramat i najlepsza aktorka) oraz Oscara (najlepsza aktorka pierwszoplanowa).

W 2004 r. Eastwood zdobył Cezara w kategorii najlepszy film zagraniczny za kryminał "Rzeka tajemnic", stworzony na podstawie powieści Dennisa Lehane’a, z Seanem Pennem w roli głównej. To opowieść o przyjaźni, którą przerywa nagłe tragiczne wydarzenie. Obraz przyniósł Oscara Pennowi jako najlepszemu aktorowi pierwszoplanowemu oraz Timowi Robbinsowi (najlepszy aktor drugoplanowy).

Ogromne uznanie Amerykańskiej Akademii Filmowej przyniósł Eastwoodowi film "Za wszelką cenę" (2004 r.) o trzydziestoletniej Maggie Fitzgerald (granej przez Hilary Swank), która pragnie osiągnąć sukces w boksie i prosi o pomoc słynnego trenera Frankiego Dunna (Eastwood). Film nagrodzono Oscarem w kategoriach: najlepszy film, aktorka pierwszoplanowa, aktor drugoplanowy – Morgan Freeman oraz najlepszy reżyser).

W 2008 r. reżyser i aktor powrócił na wielki ekran w dramacie "Gran Torino". Jego głównym bohaterem był Walt Kowalski, emerytowany weteran wojenny, którego spokojne życie zostaje zakłócone przez sąsiadów z Azji. Film został nagrodzony m.in. Cezarem dla najlepszego obrazu zagranicznego, a także Błękitną Wstęgą, przyznawaną przez Stowarzyszenie Krytyków Filmowych z Tokio.

W ostatnich latach Eastwood zagrał także m.in. w filmie Roberta Lorenza "Dopóki piłka w grze". Wcielił się w główną rolę poważnie chorego baseballowego łowcy talentów Gusa Lobela, który wraz z córką (Amy Adams) odbywa ostatnią podróż, by szukać dobrze rokujących zawodników.

W swoim najnowszym filmie "Przemytnik" Eastwood wciela się w postać przeszło osiemdziesięcioletniego Earla Stone’a, weterana wojny koreańskiej, którego zadłużony biznes może wkrótce przejąć bank. Niespodziewanie mężczyzna otrzymuje propozycję pracy, która ma polegać na przewożeniu przesyłek. W ten sposób zostaje kurierem narkotykowym na usługach meksykańskiego kartelu. Poczynania Stone’a śledzi agent amerykańskiej agencji rządowej do walki z narkotykami (DEA) Colin Bates (w tej roli Bradley Cooper). Film został zainspirowany prawdziwymi losami Leo Sharpa, bohatera wojennego i ogrodnika, który przeszedł do historii jako jeden z najstarszych na świecie szmuglerów narkotyków. W "Przemytniku" występują także m.in. Laurence Fishburne, Dianne Wiest i Michael Pena. Za scenariusz odpowiada Nick Schenk, współpracujący z Eastwoodem przy "Gran Torino".

"Przemytnik", który 15 marca wchodzi na ekrany polskich kin, to dowód na to, że 88-letni twórca nie zwalnia tempa. Jak wyjaśnił w jednym z wywiadów, praca nad każdym kolejnym filmem uczy go czegoś nowego, dlatego nie zdecydował się przejść na emeryturę. "Nadal pracuję i wszyscy się dziwią, czemu to robię w tym wieku. Pracuję, bo wciąż pojawiają się nowe opowieści, książki i scenariusze, które są ciekawe i warte przedstawienia. I dopóki ludzie chcą, żebym kręcił filmy, będę to robić" – powiedział w filmie dokumentalnym "The Eastwood Factor" w reż. Richarda Schickela.